"Δεν μπορώ να αναπνεύσω! Όταν η έκφρασή μου πνίγεται, στο δημόσιο χώρο, στα ΜΜΕ και στο σχολείο", ήταν ο τίτλος του νεανικού διαδικτυακού εργαστηρίου που οργάνωσε στις 8 Ιούλη 2020 η Πρωτοβουλία για το Άρθρο 12 (ΠΡΩΤΑ.12) στο πλαίσιο του 9ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Κοινωνικής Αλληλεγγύης Κοζάνης.
Νέοι και νέες 16 ως 25 ετών από διάφορες περιοχές της χώρας συζήτησαν για όσα τους/τις κάνουν να ασφυκτιούν και αντάλλαξαν ιδέες για όσα θα ήθελαν να συμβούν σε μια κοινωνία που θα τους/τις σέβεται και θα τους/τις υπολογίζει.
Στην αρχή όσοι και όσες συμμετείχαν στο εργαστήρι γνωρίστηκαν και αντάλλαξαν συναισθήματα και σκέψεις σχετικά με την κινητοποίηση των νέων πρόσφατα στην Αμερική και σε πολλές χώρες του κόσμου, με αφορμή τη δολοφονία του George Floyd. Στη συνέχεια άνοιξε η συζήτηση για όσα κάνουν νέους και νέες στη χώρα μας να ασφυκτιούν. Οι συμμετέχοντες/ουσες χωρίστηκαν σε τρεις θεματικές ομάδες και κουβέντιασαν για το πώς μπορούν να αντιδρούν σε όσα συμβαίνουν γύρω τους, εκφράζοντας τις απόψεις τους και διεκδικώντας τα δικαιώματά τους. Στο τελευταίο μέρος του εργαστηρίου, σε ολομέλεια, παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν έννοιες - κλειδιά και ιδέες για κοινωνικές παρεμβάσεις ενεργοποίησης της νέας γενιάς.
Στη συζήτηση αναφέρθηκαν συναισθήματα θυμού, θλίψης, ασφυξίας και προβληματισμοί για τις διακρίσεις, τον κοινωνικό διχασμό, τις κοινωνικές συγκρούσεις, την αδρανοποίηση των νέων, όπως και τη συχνή χρησιμοποίησή τους για την προβολή άλλων, τη χρησιμότητα αλλά και την τοξικότητα των μέσων μαζικής ενημέρωσης, την κατάρρευση κοινωνικών αξιών και δικαιωμάτων, την ανεπαρκή προβολή θετικών νεανικών δράσεων και πρωτοβουλιών και την αγχωτική πίεση του εκπαιδευτικού συστήματος, ιδίως στο λύκειο, όπου δεν υπάρχουν επαρκείς διέξοδοι προσωπικής έκφρασης και ανανέωσης.
Στη συνέχεια μοιραστήκαμε ιδέες για το πώς μαθητές - μαθήτριες και γενικότερα νέοι και νέες μπορούν να συμμετέχουν σε συλλογικότητες που περιλαμβάνουν διαφορετικές φωνές, στην ανταλλαγή απόψεων, στη λήψη αποφάσεων και σε κοινωνικές παρεμβάσεις για τα θέματα που τους/τις αφορούν.
Έτσι, αναφέρθηκαν ιδέες για μικρές ομάδες ενεργοποίησης νέων που τα μέλη τους συζητούν, δημιουργούν, "σπέρνουν προβληματισμούς", αναλαμβάνουν δράσεις ελεύθερης έκφρασης και παρέμβασης στο δημόσιο χώρο, δραστηριοποιούνται στα social media όπου μπορούν να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο, επιμελούνται διαδικτυακές σελίδες, συμμετέχουν σε λογοτεχνικά περιοδικά, σε ραδιοφωνικά προγράμματα και εκπομπές μόνο με νέους και νέες, με πληροφοριακή παιδεία και κριτική στάση απέναντι στα fake news και την αυτοπροβολή, παίρνουν μέρος σε καλλιτεχνικές δημιουργίες, πολιτιστικά δρώμενα και ανοικτές συζητήσεις.
Αναφέρθηκε επίσης πόσο σημαντικό είναι το σχολείο και οι εκπαιδευτικοί να εμπνέουν τα παιδιά και να τα ενισχύουν να εκφράζονται και να συμμετέχουν στις αποφάσεις στα θέματα που τα αφορούν. Ακόμη τονίστηκε πόσο μεγάλη είναι η ανάγκη των μαθητών για τα καλλιτεχνικά και δημιουργικά μαθήματα όπως και τα μαθήματα όπου υπάρχει ενημέρωση και συζήτηση για τα κοινωνικά ζητήματα, ώστε να ενισχύεται η κριτική τους σκέψη και η προσωπική τους έκφραση.
Προτάθηκε τέλος η διοργάνωση εκ μέρους της ΠΡΩΤΑ.12 διαγωνισμών καλλιτεχνικής ή λογοτεχνικής έκφρασης και δράσεων ανοιχτού διαλόγου και ευαισθητοποίησης για τα δικαιώματα γνώμης και κοινωνικής συμμετοχής των παιδιών και των νέων. Καταλήγοντας, εκφράστηκε η επιθυμία όλων να συνεχίσουν τις προσπάθειες για ένα ενεργό ρόλο κοινωνικής συμμετοχής, καθώς, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά μία νέα, "είναι στο χέρι μας να διαχύσουμε όλοι και όλες αυτές τις ιδέες στον μικρόκοσμό μας".
Το εργαστήρι συντόνισαν μέλη της ΠΡΩΤΑ.12.
Δείτε την αφίσα σε μορφή pdf