The UN Convention on the Rights of the Child is the most important legal text on children's rights.
The Convention was adopted by UN General Assembly on 20.11.1989
In Greece it was rarified by parliament on 2.12.1992 and became law (Law 2101/92)
- Μη-διάκριση (άρθρο 2)
- Συμφέρον του παιδιού (άρθρο 3)
- Ζωή, επιβίωση, ανάπτυξη (άρθρο 6)
- Έκφραση γνώμης (άρθρο 12)
Τα δικαιώματα δεν κατηγοριοποιούνται στη Σύμβαση, είναι αδιαχώριστα. Παρότι η κατηγοριοποίηση είναι προβληματική, για παιδαγωγικούς λόγους συνήθως λέγεται ότι περιέχει 3 «κατηγορίες» δικαιωμάτων / άρθρων:
- Προστασία (από κάθε μορφής κακοποίηση, εκμετάλλευση, διάκριση, ρατσισμό, κ.λπ.) από επιβλαβείς ενέργειες/πρακτικές
- Παροχές (δικαίωμα στην εκπαίδευση, την υγεία, την πρόνοια, την ψυχαγωγία, κ.λπ.) ανάγκες - κοινωνικά δικαιώματα
- Συμμετοχή (δικαίωμα στην έκφραση γνώμης, την πληροφόρηση, τον ελεύθερο χρόνο, κ.λπ.) - ατομικά/πολιτικά
Μια άλλη προσέγγιση μιλάει για 4 «κατηγορίες» δικαιωμάτων:
- Δικαιώματα επιβίωσης (ζωή, επιβίωση και ανάπτυξη, υγεία, επίπεδο ζωής, κοινωνική πρόνοια και ασφάλιση, ανατροφή καθοδήγηση από γονείς)
- Δικαιώματα μέλους σε ευρύτερη ομάδα (μη διάκριση, όνομα, ιθαγένεια, διατήρηση ταυτότητας, οικογένεια / εναλλακτική επιμέλεια)
- Δικαιώματα προστασίας (μορφές εκμετάλλευσης, διακίνηση, απαγωγή, εμπόριο, πώληση, ένοπλη σύρραξη, στέρηση ελευθερίας, ποινική μεταχείριση, παιδιά πρόσφυγες, παιδιά με αναπηρίες)
- Δικαιώματα ενδυνάμωσης (γνώμη, ελευθερία έκφρασης, πληροφόρηση, ελευθερία σκέψης / θρησκείας, συνέρχεσθαι /συνεταιρίζεσθαι, εκπαίδευση)
Διαβάστε εδώ τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού με απλά λόγια
Διαβάστε το ΦΕΚ 192/2.12.1992 (ν.2101/92) "Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού"
Διαβάστε ολόκληρο κείμενο της Σύμβασης παρακάτω:
ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Τα Συμβαλλόμενα στην παρούσα Σύμβαση Κράτη
Επειδή, σύμφωνα με τις αρχές που διακηρύσσονται στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, η αναγνώριση της εγγενούς αξιοπρέπειας και των ίσων και αναφαίρετων δικαιωμάτων όλων των μελών της ανθρώπινης οικογένειας, αποτελεί το θεμέλιο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο,
Εχοντας υπόψη ότι οι λαοί των Ηνωμένων Εθνών έχουν διακηρύξει εκ νέου, στον Καταστατικό Χάρτη, την πίστη τους στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και στην αξιοπρέπεια και την αξία του ανθρώπου, και έχουν αποφασίσει να προαγάγουν την κοινωνική πρόοδο και να καθορίσουν καλύτερες συνθήκες ζωής μέσα στα πλαίσια μιας μεγαλύτερης ελευθερίας,
Αναγνωρίζοντας ότι τα Ηνωμένα Εθνη, στην Παγκόσμια Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και στις διεθνής συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα διακήρυξαν και συμφώνησαν ότι καθένας δικαιούται να απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που αναφέρονται σε αυτές, χωρίς καμία απολύτως διάκριση ιδίως εξαιτίας της φυλής, του χρώματος, του φύλου, της γλώσσας, της θρησκείας, των πολιτικών του η άλλων πεποιθήσεων, της εθνικής η κοινωνικής καταγωγής, της περιουσίας, της γέννησης η οποιασδήποτε άλλης κατάστασης,
Υπενθυμίζοντας ότι, στην Παγκόσμια Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τα Ηνωμένα Εθνη διακήρυξαν ότι τα παιδία δικαιούνται ειδική βοήθεια και υποστήριξη,
Εχοντας πεισθεί ότι η οικογένεια όντας η θεμελιώδης μονάδα της κοινωνίας και το φυσικό περιβάλλον για την ανάπτυξη και την ευημερία όλων των μελών της, και ιδιαίτερα των παιδιών, πρέπει να έχει την προστασία και την υποστήριξη που χρειάζεται για να μπορέσει να διαδραματίσει πληρέστερα το ρόλο της στην κοινότητα,
Αναγνωρίζοντας ότι το παιδί, για την αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητας του, πρέπει να μεγαλώνει μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, σ’ ένα κλίμα ευτυχίας, αγάπης και κατανόησης,
Επειδή είναι σημαντικό να προετοιμαστεί πλήρως το παιδί για να ζήσει μια ατομική ζωή στην κοινωνία και να ανατραφεί μέσα στο πνεύμα των ιδανικών που διακηρύσσονται στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και ειδικότερα μέσα σε πνεύμα ειρήνης, αξιοπρέπειας, ανοχής, ελευθερίας, ισότητας και αλληλεγγύης,
Έχοντας υπόψη ότι η ανάγκη να παρασχεθεί στο παιδί ειδική προστασία εξαγγέλθηκε στη Διακήρυξη της Γενεύης του 1924 για τα δικαιώματα του παιδιού, και στην Διακήρυξη των δικαιωμάτων του παιδιού, που υιοθέτησε η Γενική Συνέλευση στις 20 Νοεμβρίου 1959 και που αναγνωρίσθηκε στην παγκόσμια Διακήρυξη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στο διεθνές Σύμφωνο για τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα (ιδιαίτερα στα άρθρα 23 και 24), στο Διεθνές Σύμφωνο για τα οικονομικά, τα κοινωνικά και τα πολιτιστικά δικαιώματα (ιδιαίτερα στο άρθρο 10) και στο καταστατικό και στα αρμόδια όργανα των ειδικευμένων οργανισμών και των διεθνών οργανώσεων που μεριμνούν για την ευημερία του παιδιού,
Έχοντας υπόψη ότι, όπως αναφέρεται στη Διακήρυξη των δικαιωμάτων του παιδιού, «το παιδί, λόγω της φυσικής και διανοητικής του ανωριμότητας, χρειάζεται ειδική προστασία και μέριμνα, συμπεριλαμβανόμενης και της νομικής προστασίας, τόσο πριν όσο και μετά τη γέννηση του»,
Υπενθυμίζοντας τις διατάξεις της Διακήρυξης για τις νομικές και κοινωνικές αρχές σχετικά με την προστασία και την ευημερία των παιδιών, ειδικά όσον αφορά την υιοθεσία και την τοποθέτηση σε ανάδοχες οικογένειες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, τις διατάξεις του συνόλου των ελάχιστον κανόνων των Ηνωμένων Εθνών για τη διοίκηση της δικαιοσύνης για ανήλικους (Κανόνες του Πεκίνου) και της Διακήρυξης για την προστασία των γυναικών και των παιδιών σε περίοδο επείγουσας ανάγκης και ένοπλης σύρραξης,
Αναγνωρίζοντας ότι σε όλες τις χώρες του κόσμου υπάρχουν παιδιά που ζουν κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, και ότι είναι αναγκαίο να δοθεί στα παιδιά αυτά ιδιαίτερη προσοχή,
Λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τη σημασία των πολιτιστικών παραδόσεων και αξιών κάθε λαού για την προστασία και την αρμονική ανάπτυξη του παιδιού,
Αναγνωρίζοντας τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των παιδιών σε όλες τις χώρες, και ιδιαίτερα στις υπό ανάπτυξη χώρες,
Συμφώνησαν τα εξής: